Bezoek aan twee communiteiten
De rustdagen na de eerste week zijn door vier leden van de Nederlandse delegatie gebruikt om medebroeders in twee communiteiten te bezoeken. Frater Hans had vanwege zijn gezondheid besloten om in Malang te blijven. Zoals eerder gemeld zijn frater Wilfried en frater Leo naar Kupang op Timor geweest; frater Stanislaus reisde ook mee. Frater Berno en ondergetekende waren met broeder Bram te gast in Ende op Flores.
Uitzicht op het zwartezandstrand bij het fraterhuis in Ende
Het waren goede dagen en het was mooi om enkele werken van de fraters in Indonesië te bezoeken. Dinsdagmiddag was iedereen weer teruggekeerd in Malang.
Woensdag 19 september 2018
De eerste vergaderdag in de tweede kapittelweek. Tevens de verjaardag van Frater Ton Oostveen en de sterfdag van onze stichter, Mgr. Andreas Schaepman. Hij overleed 136 jaar geleden.
Na het aansteken van de kaars en het openingsgebed werd de agenda vastgesteld. Informateur frater Leo deed verslag van zijn gesprekken met mogelijke kandidaten voor het Algemeen Bestuur. Van de kandidaten is nu bekend of zij bereid zijn om een functie te aanvaarden als zij gekozen worden. Een aantal fraters weet het nog niet. Frater Leo merkt op dat de Nederlandse fraters niet beschikbaar zijn voor het Algemeen Bestuur. Later vandaag zal een eerste peiling gehouden worden voor de functie van Algemeen Overste.
Verslag financiële commissie
De leden van de door het kapittel gekozen financiële commissie hebben zich verdiept in de cijfers van de afgelopen zes jaar en een verslag opgesteld. Het verslag wordt doorgelopen. Er wordt waardering uitgesproken voor het werk van de financiële commissie. In het verslag worden voorstellen gedaan voor adviezen en besluiten voor het nieuwe Algemeen Bestuur. Deze voorstellen worden uitvoerig besproken. Het gaat dan bijvoorbeeld over de geoormerkte fondsen in de algemene reserve en over het al dan niet opheffen van het ontwikkelingshulpfonds. Een aantal adviezen is al in een eerder kapittel besloten, andere worden door de vergadering overgenomen. De commissie formulering teksten wordt gevraagd om hier duidelijke adviezen van te maken.
Het concept Algemeen Directorium
Algemeen Directorium
De middagsessie begon met het afronden van de bespreking van het verslag van de financiële commissie. Daarna stond het Algemeen Directorium op de agenda. Door de structuurwijziging van de congregatie moet dit directorium aangepast worden. Frater Venansius lichtte het nieuwe directorium toe. Er zijn nieuwe artikelen, maar ook artikelen uit het oude directorium. De artikelen worden morgen besproken.
Donderdag 20 september 2018
De verjaardag van frater Kees Perdon en frater Adriano. Van harte gefeliciteerd!
De gespreksleider zegt dat op de vergadertafels snoepjes staan: krijtjes en Engelse drop. Die zijn meegebracht door de Nederlandse delegatie die later deze ochtend het Wel en Wee van het Religieus Huis Nederland zal presenteren. De snoepjes zijn een gewoonte in Nederland bij kapittels en bijeenkomsten van het beraad. Het zijn geen echte krijtjes! Frater Wilfried voegt toe dat deze snoepjes in de plaats gekomen zijn van roken tijdens de vergaderingen. Er werd lekker gesnoept!
Engelse drop en krijtjes
De artikelen van het Algemeen Directorium worden stuk voor stuk besproken. Een aantal artikelen wordt terugverwezen naar de ad-hoccommissie constituties voor een andere formulering. De meeste wijzigingen betreffen de Indonesische tekst. Rond tien uur werd de bespreking afgerond.
Wel en Wee Religieus Huis Nederland
Hierna presenteerde frater Wilfried de PowerPointpresentatie over het Wel en Wee van het Religieus Huis Nederland. Alle 24 Nederlandse fraters kwamen in beeld, evenals de dertien medebewoners in het fraterhuis St.-Jozef. Maar ook de zestien in de afgelopen zes jaar overleden fraters, de leiding van het fraterhuis, de voorgangers, de bewonerscommissie, iets over de activiteiten die georganiseerd worden en de medewerkers in het bestuurshuis. De presentatie werd met enthousiasme ontvangen.
Na de koffie was er gelegenheid voor vragen over het Wel van Wee. Er werd bijvoorbeeld gevraagd of er aandacht is voor het geestelijk leven. Frater Leo kon dit bevestigen: er is vier keer per jaar een bezinning, drie keer per week een eucharistieviering, drie keer per week breviergebed, en één avond wordt een gebedsviering verzorgd door de zusters of de fraters.
Op een vraag over het kerkhof antwoordde frater Wilfried dat daar alleen fraters begraven worden. Er zijn nog precies 24 plekken.
Wel en Wee Kenia
Na Nederland was het de beurt aan Kenia. Frater Alexius gaf een toelichting op het Wel en Wee in Lodwar. Hij vertelde onder andere dat Kenia een goed missiegebied is. In het gebied waar wij werkzaam zijn is echter niet veel belangstelling voor het kloosterleven. In andere gebieden is die belangstelling er wel. Hij denkt dat wij kunnen groeien als we uit Lodwar weggaan.
Er wordt gesproken over de moeilijkheden die Indonesische fraters ervaren in Kenia. Het grootste probleem is de taal. Om voor de klas te mogen staan, moet je een Keniaans diploma voor leraar hebben. Eerst moet je dus de Engelse taal goed beheersen, daarna is het pas mogelijk om een studie te volgen.
Een aantal fraters is in de loop van de tijd heel enthousiast begonnen met werken in Lodwar. Toch hebben velen zich teruggetrokken. Mogelijke oorzaken zijn de werktijden en het feit dat de uit te voeren werkzaamheden niet aan de verwachtingen beantwoorden.
De drie Indonesische fraters die nu in Lodwar aanwezig zijn laten in het Wel en Wee weten daar te willen blijven.
De kapittelkaars met Mariabeeld; op de achtergrond v.l.n.r. frater Venansius, pater Hans Kwakman en frater Simon
Frater Hans zegt dat Lodwar in een van de moeilijkste gebieden van Kenia ligt. Hij benadrukt dat fraters niet gestuurd mogen worden. Ze moeten het zelf willen, anders mislukt het.
De gespreksleider bedankt frater Alexius. Morgen komt de missie in Kenia terug op de agenda.
Wel en Wee Indonesië
De derde sessie begon met het bespreken van de notulen van de derde en vierde kapitteldag. Daarna was het beurt aan Indonesië voor het Wel en Wee (Suka duka). Frater Dominicus gaf een korte inleiding bij het kapittelstuk. In het stuk wordt aangegeven dat er op meerdere gebieden kleine en grotere problemen zijn. Naar het blijkt gaat het om een kleine groep fraters die moeilijk in beweging is te krijgen.
Frater Wilfried sprak zijn bewondering uit voor de tekst. Die geeft een schat aan informatie over wat er in Indonesië gebeurt. Daar heeft hij waardering voor. Frater Leo uitte zijn bewondering voor de grote openheid die uit het stuk blijkt. Frater Berno en frater Hans sloten zich hierbij aan. De hoop werd uitgesproken dat het nieuwe bestuur tot een oplossing kan komen van de aangegeven problemen. Die moet, zo blijkt uit een emotionele discussie, vooral gezocht worden in meer aandacht voor voortgezette vorming, voor de communicatie en voor discipline. Begeleiding en vorming van met name de jonge fraters is belangrijk. De empathie van de Nederlandse fraters met Indonesië wordt gewaardeerd: wij zijn één van hart.
De gespreksleider vat de discussie samen. Hij is blij met de eerlijke en open verslagen. Dat is waardevol. Het onder ogen zien van de situatie is een begin van het genezingsproces. Hij benadrukt dat het om een aantal fraters gaat. Aandacht voor vorming is de basis. Na de opleiding ben je niet klaar: vorming is levenslang. Er moet aandacht zijn voor de kwaliteit van de communicatie, onder andere door persoonlijke aandacht. Wat discipline betreft: die moet bij onszelf beginnen met het gevoel van betrokkenheid.
Hierna geeft frater Montfort een uiteenzetting over de moeilijkheden die de katholieke scholen ondervinden met de regering. Hij verwacht dat er steeds meer particuliere scholen worden opgeheven. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat onderwijs aan de staatsscholen gratis is.
Onze tolken: mevrouw Inge Kapitan en broeder Bram Hommel
Frater Leo wil graag een ander onderwerp bespreken. Bij zijn bezoek aan Kupang Stad was hij verbaasd hoe groot deze is geworden. Hij zag een nieuwe katholieke universiteit, een nieuwe aula, een groot beeld van H. Arnold Janssen svd, en het nieuwe retraitehuis van de fraters. Hij vindt het teleurstellend dat er geen groepen gebruik van maken. Het loopt niet en dat is triest. Het is een mooi gebouw, maar het moet wel dienstbaar zijn. Uit het antwoord blijkt dat er geen krachten zijn om het de accommodatie te beheren en te ontwikkelen. De fraters weten niet hoe dat moet. De hoop wordt uitgesproken dat er een goede manager gevonden zal worden die tevens het aanbod kan promoten.
Frater Venansius is dankbaar voor het delen van het Wel en Wee van Nederland, Indonesië en Kenia. Het is een mooie traditie van de congregatie om dit op deze wijze te delen, zodat we elkaar opnieuw kunnen motiveren. Dat is belangrijk.
Tot zover het begin van deze tweede kapittelweek.
Uw speciale verslaggever in Malang, Marianne Vermeer